Sosna należy do rodziny sosnowatych. Sosnowate wstępują powszechnie w całej Europie, a szczególnie liczne są na północy i w centrum kontynentu, tworząc duże lasy. Na północy Europy szczególnie liczne są: sosna pospolita, sosna czarna, świerk pospolity i modrzew europejski. W Polsce w stanie dzikim spotykamy cztery gatunki sosny: sosnę pospolitą, sosnę czarną, limbę oraz sosnę górską zwaną kosodrzewiną.
Kwiaty męskie sosny mają postać krótkich kotek i przypominają kształtem małe żółtawe szyszeczki.

Pyłek sosny nie powoduje zwykle uczuleń. Dyskutowana jest natomiast rola pyłku drzew iglastych w procesie uszkadzania mechanicznego błony śluzowej dróg oddechowych, co z uwagi na wyjątkowo wysokie stężenia pyłku sosny wydaje się mieć znaczenie dla późniejszych objawów wywołanych alergenami pyłku traw. Ziarno pyłku roślin z rodziny sosnowatych pokryte jest płaszczem woskowym utrudniającym wydostawanie się alergenu na zewnątrz ziarna. Pyłek tej rodziny opatrzony jest workami powietrznymi ułatwiającymi dłuższe unoszenie się w powietrzu. Pyłek sosny produkowany jest w olbrzymiej ilości, osiąga bardzo wysokie stężenia w atmosferze, wielokrotnie przekraczające stężenia pyłku drzew liściastych. Po krótkotrwałych opadach deszczu w okresie pylenia sosny (maj, początek czerwca) na brzegach kałuż widoczny jest żółty osad będący głownie pyłkiem sosny. Ten naturalny osad bywał nazywany „siarczystymi deszczami”.

Ciekawostka:
Jak podaje Maria Ziółkowska w we wspaniałej książce pt: „Gawędy o drzewach” (Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa 1983), największe szyszki na świecie wytwarza rosnąca w Kalifornii Pinus coulteri. Osiągają pół metra długości i do 40 cm szerokości. Drwale nazywają szyszki tej sosny „widow makers” z uwagi na przypadki śmierci drwali, na których spadła z dużej wysokości duża i ciężka szyszka.

Świerk

Przez rdzennych mieszkańców gór nazywany jest smrekiem. Najczęściej spotykanym w Polsce i Europie gatunkiem jest świerk pospolity. Świerk jest jednym z najwyższych rosnących w Polsce drzew. Dorasta do 50 metrów wysokości i do 6 metrów w obwodzie. Igły świerku są krótkie – do 2 cm, połyskliwe i kłujące, a szyszki bardzo długie – do 15 cm.

Modrzew

W Polsce dziko rosną dwa gatunki modrzewia: modrzew europejski oraz modrzew polski. Igły modrzewia opadają na zimę. Modrzew kwitnie w kwietniu. Kwiaty męskie to różowo-żółte, jajowate kotki skierowane do dołu, a kwiaty żeńskie to czerwonawe szyszeczki skierowane do góry.

Jeden z gatunków rodziny sosnowatych wykazuje bardzo silne właściwości uczulające. Jest nim cedr japoński. Odpowiedzialny jest on za większość przypadków okresowego alergicznego nieżytu nosa w Japonii. Inne gatunki cedru to: cedr himalajski – rośnie w Himalajach, od Afganistanu aż po Nepal, cedr libański. Cedr libański to najbardziej znany z cedrów, występuje w górach Libanu, zachodniej Syrii i w południowo-centralnej Turcji. Uważany jest za narodowe drzewo Libanu.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Opracowanie: dr n. med. Piotr Rapiejko, Ośrodek Badania Alergenów Srodowiskowych